රයිගම හෙවත් රවිගම යන්න පරිණාමය වී රයිගම නිර්මාණය වී ඇතැයි මතයක් ඇත. රාජග්‍රම, රදළග්‍රාම නමින් හඳුන්වන්නේද මෙම නුවරය. රයිගම් කෝරළයට පත්තු හයක් අයත්ය. උඩුගහ පත්තුව, කුඹුක පත්තුව, අධිකාරී පත්තුව, තල්පිටි බද්ද පත්තුව, මුංවත්තේ බාගේ පත්තුව හා පානදුර තොටමුණ පත්තුව ලෙසින්ය.
රයිගම රාජධානිය රාජධනියක් ලෙසින් ඉස්මතුවන්නේ පළමු පරාක්‍රමබාහු රජ සමයේ ගිරි වංශාභජාත අලකේෂ්වර නම් නිලධාරියෙකු රයිගමට පත්කිරීමත් සමගය. හෙතෙම එවකට පැවති හිරඤ්ඤ මණ්ඩලය හා පානභුන්න දනව්වේ කොටසක් එක්කර රයිගම් කෝරළයද, පසුව රයිගම කේන්ද්‍රකරගත් බල ප්‍ශයක්ද ගොඩනංවයි.
රයිගම රාජධානියේ සීමා කළුතර, ගල්ල, මාතර යන වත්මන් දිස්ත්‍රික්ක දල වශයෙන් අයත් විය.
* රයිගම පාලකයින් *
- දසවන අලකේෂ්වර – කැළණි විහාරයේ අනුග්‍රාහකයාය. ඉබංබතුතා මේ සමයේදී පැමිණේ.
- එකොලොස්වන අලකේෂ්වර- පියාගේ ඇස් අන්ධ කර රජවේ.
- දොලොස්වන අලකේෂ්වර – ප්‍රභූරාජ මහා අලකේෂ්වර මයුර සංදේශයේ ක්‍රි.ව 1344 දී කෝට්ටේ බලකොටුව සෑදීම පිළිබද වර්ණනාවට ලක්වේ.
- දහතුන්වන අලකේෂ්වර – කුමාර අලකේෂ්වර ක්‍රි.ව 1386-1387 ප්‍රභූ රාජ මහා අලකේෂ්වරයන්ගේ පුතුය. වීර අලකේෂ්වර හා යුද්ධයකින් පසුව රෙමුණ පර්වතයෙන් පැන සියදිවි නසාගනී.
- දාහතරවන අලකේෂ්වර (වීර අලකේෂ්වර) පළමුවර ක්‍රි.ව 1387- 1390- සොළී රාජ විහාරය ගොඩ නන්වයි. ගම්පල පස්වන බුවනකබාහු රජුගේ ආධාර ඇතිව පැමිණෙන වීරබාහුට පැරදී භාරතයට පලා යයි.
- පහලොස්වන අලකේෂ්වර (දෙවන වීරබාහු) – ක්‍රි.ව 1390-1392 ගම්පල අගරජුවූ පස්වන බුවනකබාහුගේ මරණය නිසා ගම්පල රජකම භාර ගැනීමට යයි.
- දහසයවන අලකේෂවර හා දාහත්වන අලකේෂ්වර (විජය ඈපා සහ තුන්යස) – ක්‍රි.ව 1392-1399 වීරබාහුගේ පුතුන්ය. රයිගම ඔහු වෙනුවෙන් ආණ්ඩු කරයි. මේ සමයේ ඉන්දියාවට පලාගිය වීර අලකේෂවර නැවත පැමිණ තුන්යස මරා නැවත රයිගම රජවේ.
- දාහතරවන අලකේෂ්වර (වීර අලකේෂ්වර) දෙවනිවර ක්‍රිව 1399 -1411 හෙතෙම ක්‍රි.ව 1406 දී ගම්පල ජයගෙන දෙවන වීර බාහු හා විජය ඈපා මරාදමා අගනුවර රයිගමට රැගෙන ඒයි. මේ සමයේදී චිංහෝ නම් චීන සෙන්පතියාගේ ආක්‍රමණයක් හේතුකොට සිරකරුවෙක් ලෙස චීනයට රැගෙන යයි.
- හයවන පරාක්‍රමබාහු -1411- 1414 වීදාගම මහා මෛත්‍රීය හිමියන්ගේ සහයෙන් බලයට පත්වේ. වසර තුනක් රජකම් කර ශ්‍රී ජයවර්ධන පුර කෝට්ටේ නගරයට අගනුවර මාරුකරයි.
- නිත්තපුඩිත්ත පෙරුමාල් – හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ඇමතියෙක් රයිගම රාජධනිය රජු වෙනුවෙන් පාලනය කළේය.
- සිංහල සංගේ – රයිගමින් ඇරඹ සිංහල ජාතිකත්වය ආරක්ෂාකරගනු වස් පැන නැගි අරගලයකි.
- පංචායුධ විජයබාහු – නවවන පරාක්‍රමබාහු රජ වෙනුවෙන් රයිගම පෙදෙස් පාලනය කළේය. පසුව හත්වන විජයබාහු නමින් කෝට්ටේ රජ විය.
- රයිගම් බණ්ඩාර (පර රාජසිංහ) – 1521-1539 විජයබාහු රජුගේ පුතුන් තිදෙනා කැරලි ගසා පියරජු මරවා රාජ්‍ය කොටස් තුනකට බෙදා පාලනය කළේය. ඉන් රයිගම රාජධානිය හිමිවූයේ රයිගම් බණ්ඩාරයන්ටය.
- මායාදුන්නේ හා පළමු රාජසිංහ – රයිගම් බණ්ඩායින්ගෙන් පසු රයිගම සිතාවක රාජධානියේ කොටසක් විය. සීතාවක රාජධානියේ බිඳවැටීමෙන් පසු පරංගි රයිගම නිර්දය ලෙස කොල්ලකා විනාස කළේය.
සටහන හා ඡායාරූප – ජානක තරංග ආරියරත්න
